Koeling wordt steeds slimmer!
Van faxmodem tot live data op dashboard
Voor de AGF-sector is koeling letterlijk van levensbelang. Of het nu gaat om appels, peren, aardappelen of wortelen: zonder de juiste temperatuurbeheersing gaat de kwaliteit razendsnel achteruit. Daarom moet er bij de oogst zo snel mogelijk ingekoeld worden, maar dat moet wel beheerst gebeuren, zegt Kristof Onckelinx, mede-eigenaar van VOS technics. "Het gaat niet alleen om afkoelen, maar om gecontroleerd en duurzaam bewaren." Het Vlaamse familiebedrijf ontwerpt, bouwt en onderhoudt industriële koelinstallaties, met een sterke focus op de AGF-sector.
Van boom naar bewaring
Het moment van oogsten is voor koelbedrijven vaak de grootste uitdaging. Onckelinx schetst een voorbeeld: "Toen de Conference peren eind augustus werden geoogst, was het buiten 35 graden. Producten kwamen met een kerntemperatuur van 31 graden binnen. Die moeten zo snel mogelijk teruggekoeld worden, want daarna gaan ze tot 10 maanden de cel in." Maar dat moet dan niet té agressief gebeuren. "Als je te hard koelt, loop je kans op vorstschade. Daarom willen wij liever gestaag koelen: stevig, maar gecontroleerd. Dat bepaalt uiteindelijk of een product in juni nog even fris oogt als tijdens de oogst."
Een goede bewaring is de sleutel tot succes
Vochtverlies tot een minimum beperken
Naast de temperatuur is ook de luchtvochtigheid cruciaal. Want als je koelt, dan verlies je altijd vocht in de lucht door condensatie. "Koelen betekent altijd ontvochtigen – iedereen die in de auto de airco aanzet, merkt dat. Maar in een koelcel kan dat funest zijn. Een koelcel die te veel vocht verliest, leidt niet alleen tot kilo's minder product, maar ook tot rimpelige stelen en een taaie textuur. Dat wil geen enkele consument in de supermarkt", aldus Onckelinx. Het vinden van de balans tussen snel inkoelen en zacht bewaren is volgens hem al sinds de oprichting in 1986 de kern van VOS technics' expertise.
Ammoniak als hét koelmiddel van nu
Ammoniak als hét koelmiddel van nu
En in al die tijd was het bedrijf volgens Onckelinx telkens zijn tijd vooruit. Zo werkt VOS technics al 25 jaar uitsluitend met natuurlijke koudemiddelen. "Synthetische koelmiddelen verdwijnen, omdat ze schadelijk zijn voor het klimaat. Ammoniak, propaan en CO₂ zijn de alternatieven. En voor grootschalige Ultra Low Oxygen (ULO) bewaring is ammoniak in mijn ogen echt onovertroffen," legt Onckelinx uit. Een ammoniakpompinstallatie voert de warmte van het product uiterst efficiënt af en verbruikt daarbij relatief weinig energie – een must in een sector waar het vaak om marges van enkele centen per kilo gaat.
Restwarmte als kans
Diezelfde warmte wordt bovendien niet zomaar afgevoerd. VOS technics integreert tegenwoordig steeds vaker systemen om restwarmte op te vangen en nuttig in te zetten. "Bij meer en meer klanten praten we over complexen van meer dan één miljoen kilo product. Deze producten koel bewaren geeft een enorme hoeveelheid restwarmte. Die gebruiken we om kantoren te verwarmen, of om sanitairwater te leveren voor seizoenarbeiders. Eigenlijk krijg je dan een dubbel rendement: koelen én verwarmen."
Koeling vraagt nabijheid
VOS technics gelooft in lokale verankering. Sinds de fusie met Arco begin 2025 werkt het bedrijf vanaf vier Belgische locaties: Herk-de-Stad, Lokeren, Charleroi en Geel. "Koeling vraagt nabijheid", stelt Onckelinx. "Bij storingen moet je snel kunnen schakelen. We zetten vooral in op preventief onderhoud, maar willen indien nodig natuurlijk snel bij onze klant kunnen zijn."
Meer data, minder verspilling
Een belangrijke trend ziet Onckelinx in de toenemende vraag naar 'ontzorging'. Klanten willen realtime-inzicht via dashboards en monitoring. "Dat deed mijn vader 30 jaar geleden al met faxmodems, vandaag de dag gebeurt dat met dashboards, die live data van de installaties weergeven. Zo kunnen we snel signaleren als er iets misloopt, soms met alleen een telefoontje: 'Zou het kunnen dat die deur al twee uur openstaat?' Dat voorkomt schade én onnodige ritten."
Voorspellende systemen hebben de toekomst
De toekomst ligt volgens hem in verdere automatisering en voorspellende systemen. "We kijken daarbij niet naar de inhoud van de koelcel, maar naar de prestaties van de installatie zelf: welke cel biedt nog de beste bewaarcondities? Door de prestaties van koelcellen te analyseren en te vergelijken, kunnen wij helpen om de juiste keuzes te maken. Zo is het soms slimmer om eerst de cel te ruimen waar er een hoger energieverbruik wordt vastgesteld."
Ook bij onderhoud zetten we voorspellende technieken in, zoals trillings- en stroommetingen, om te bepalen wanneer een pomp aan vervanging toe is. Zo vermijden we verlies, verbeteren we de kwaliteit en werken we efficiënter. – daar ben ik van overtuigd."
Meer over deze SDG
Meer over SDG 7. Betaalbare en duurzame energie
Deze SDG richt zich op toegang tot betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen. Industriële koelinstallaties kunnen een aanzienlijk deel van het energieverbruik binnen fabrieken en productie-eenheden vormen. Via efficiëntere koelinstallaties op natuurlijke koelmiddelen helpt Vos technics bedrijven op het gebied van energie-efficiëntie met het verminderen van het totale energieverbruik. Dit verlaagt hun operationele kosten en verkleint hun ecologische voetafdruk. Door de overgang naar koelinstallaties met een lagere energievraag en hernieuwbare energiebronnen, kan de industrie bijdragen aan een duurzame energietoekomst.
Meer over deze SDG
Deze SDG stimuleert veerkrachtige infrastructuur, duurzame industrialisatie en innovatie. Binnen de context van industriële koelinstallaties zijn innovaties essentieel om systemen efficiënter, duurzamer en minder milieubelastend te maken. Vos technics doet dit door gebruik te maken van geavanceerde koeltechnologieën, zoals natuurlijke koelmiddelen en warmteterugwinning. Bovendien kunnen slimme koeloplossingen (bijv. digitale monitoring en IoT-integratie) leiden tot verbeterde procescontrole en voorspellend onderhoud, wat helpt bij het vermijden van storingen en energieverlies.
Meer over deze SDG
Meer over 12. Verantwoorde consumptie en productie
Deze SDG richt zich op het waarborgen van duurzame consumptie- en productiepatronen, waaronder efficiënter gebruik van hulpbronnen en vermindering van afval en vervuiling. Industriële koelinstallaties spelen een grote rol bij het optimaliseren van productieprocessen. VOS technics helpt bedrijven de overstap te maken naar milieuvriendelijke en energiezuinige koeloplossingen. Zo kunnen bedrijven hun impact op het milieu aanzienlijk verminderen. Via verbeterde efficiëntie en slimme technologieën, zoals het gebruik van sensoren en geautomatiseerde controlesystemen, beperkend we maximaal het energieverbruik, wat bijdraagt aan verantwoorde productie en consumptie.